رز سیاه

گنبد سبزِ چمني، توش گلِ سرخِ يمني، چشمه آبش را ببين، شطِّ فراتش را ببين

هندوانه

*****************

دو دكان پنج خريدارلِنگِشو بگير، بزن به ديوار

گرفتن اب بيني با دست

*****************

صندوق چوبي، پر از روغن كوهي

گردو

*****************

بافتم و بافتم، پشت كو انداختم

گيس

****************

يوز پلنگ بي دُم، نه جو خورده نه گندم، گشت زند بيابان، نفع دهد به مردم

زنبور عسل

چرا شكارچي به هنگام شكار، يك چشمش را مي بندد؟

جواب چيستان : زيرا اگر دو چشمش را ببندد، جايي و كسي را نخواهد ديد و قادر به شكار نخواهد بود

-------------------------

جزاير «لانگرهانس» در كجا هستند؟

جواب چيستان : در لوزالمعده آدمي

--------------------------

وجه تشابه «سنگگ سوخته» ، «آدم غرق شده» و «زن آبستن» چيست؟

جواب چيستان : وجه تشابه آنها اين است كه هر سه، در نتيجه دير بيرون آوردن بدين روز افتاده اند. سنگگ در اثر دير بيرون آوردن از تنور سوخته شد، غريق در اثر دير بيرون آوردن از آب غرق شده و همينطور زن آبستن

---------------------------

زنداني داراي دو در است، يكي در آزادي و ديگري دَرِ اعدام. اين زندان داراي دو زندانبان است كه يكي از آنها راستگو و ديگري دروغگوست. خودِ زندانبانان همديگر را به خوبي مي شناسند. در اين زندان مردي محبوس است كه نمي داند كداميك از زندانبانان راستگو، و كداميك دروغگو است؟ به او اجازه مي دهند، از هر يك از زندانبانان كه دلش مي خواهد سؤالي بكند و از پاسخ طرف مقابل بفهمد در آزادي كدام است تا از آن خارج شود. پرسشي كه او بايد بكند تا به آزادي او بينجامد چيست؟

جواب چيستان : به يكي از دربانها نزديك شده، از او مي پرسد: « آقا، اگر من از دربان ديگر بپرسم كه در آزادي كدام است، كدام در را نشان خواهد داد؟» هر دري را كه دربان نشان دهد، مي فهمد آن در، دَرِ اعدام است لذا برعكس عمل كرده، از در ديگر خارج خواهد شد. چرا؟ علتش آن است كه اگر جمله فوق را از دروغگو بپرسد، او چون دروغگوست، بجاي دَرِ آزادي، دَرِ اعدام را نشان خواهد داد لذا او برعكسش كرده، از در ديگر خارج مي شود. و اگر از دربان راستگو بپرسد، چون او راستگوست، عين عبارت دروغِ دروغگو را بيان خواهد كرد و خواهد گفت: اگر از آن شخص (دروغگو) بپرسي فلان در را نشان خواهدداد و چون دروغگو، دَرِ اعدام را بجاي دَرِ آزادي معرفي خواهد كرد و عين گفته او رانيز راستگو تكرار كرده، مرد محبوس آنرا برعكس نموده از در آزادي خارج خواهد شد

-------------------------

اين جمله را درست بخوانيد: « كور مرد شلغم خورد.»

جواب چيستان : تلفظ درست كلماتِ جمله چنين است: كور مُرد، شَل، غَم خورد

از آن بالا مياد يكدسته حوري همه چادر سفيد سينه بلوري

گنبد سبزِ چمني، توش گلِ سرخِ يمني، چشمه آبش را ببين، شطِّ فراتش را ببين

دستمالِ آبي آبي پُرِش سيب و گلابي

نه دَس دارِه نه پا دارِه از همه جا خبر داره

نه در زمين نه در هوا مثل عقيق كربلا

**************************************

كبوتر

هنداونه

آسمان و ستارگان

باد

گیلاس

دو دكان پنج خريدار لِنگِشو بگير، بزن به ديوار

چل (چهل) قوطي، چل يك قوطي چل تا عروس تو يك قوطي

اين چي چيه؟ تو صندوق پيچ پيچيه؟
من ميدونم كه چي چيه نميتونم بگم كه چي چيه؟

يكچارك گوشت نظام رگ و پي بر او مدام
سر او گاهي لولو همگي خوردند از او

اگر بر سر زند تاجِ مرصّع مكان و منزلش زير زمينه

*********************

گرفتن آب بيني با دست

كبريت

بچه در شكم مادر كه نمي توان گفت پسر است يا دختر

پستان مادر

مار

كاسه چيني، آبش دو رنگه رو آتش ميذاري، يَخِش مي بندِه

حوض بلور دخترِ مست افتاد زمين و بشكست

نه در داره نه دريچه درون او پر از بچه

سرش زرد و علومت تويش سرخ و سلومت
رفتش تو و در اومد صلوات بر محمد (ص)

شب پا ميشه دزد نيست كرك داره پشم نيست تو سوراخ ميره مار نيست

********************
تخم مرغ

آيينه

انار

نان و تنور نانوايي

هلو

سي ستون روبرو، صد و سي حجره براو هر كه كند معني او، من شوم مخلص او

از در دراومد حيدري نشست به رويِ صندلي گفت يا محمد يا علي

دَم دارِه و نَم دارِه ديگي در شكم دارِه تو ميل به او داري او ميل به پول دارِه

قوطي قوطي سمر قوطي چار تا داداش تويِ (يك) قوطي

دالون دراز ملّا باقر قُدقُد مي كُنِه (مي كند) تا روز آخر

*********************

قرآن مجيد

چراغ گرد سوز يا لامپا

حمّام

مغز گردو

قليان

ايين سنگ و بالاسنگ، بالا دو لوله تنگ، بالا دو شمع روشن، بالاش كمندِ رستم، بالاش تختِ سليمان، بالاش جنگل مولا.

يك بشقاب پلوست، همه جا ولوست

يِه ميخ دارم دو سنگِ تخت سفيد كنم لباس و رخت

سفيد شخمي، سياه تخمي، با دُس (دست) كاشتم، به لب چيدم!

بالا يك و پايين دو فوري ميرهِ پايِ تو

******************

سر و صورت

خورشيد

دو سنگ آسيا و دَست آس است كه دو سوراخشان روبروي هم است و برآمدگي (ميخ) سنگ زيرين در سوراخ سنگ روئين جا گرفته است

كاغذ سفيد است كه با دست بر رويش مي نويسند و با لب مي خوانند

شلواراست كه بالايش يك قسمت است و پاچه اش دو قسمت

شخصي آمد از همه دان (همدان)، خوراك او بي استخوان، نه فارسي دان، نه تركي دان

مادر بزايد دختري نه سر دارد و نه پا دختر بزايد مادري هم سر دارد و هم پا

لبم به لبت، دستم به گردنت هِي قُر بزن، هِي قُل بزن

آشيشِه و مشيشِه دو روغن تو يه (يك) شيشه

چار تا كاكو، تو يه قوطي

**********************

نوزاد است كه همه مي دانند بچه است، خوراكش هم شير است، زبان هم نمي داند

تخم مرغ و جوجه

قليان

تخم مرغ

گردو

شب مي گرده گر دلك، روز مي گرده گر دلك، خستگي نداره گرد لك

دالون دراز تنگ و باريك آقا خوابيده دراز و باريك

اين ور كوه اره، اون ور كوه اره، وسط كوه بره

قدِ دراز و باريك، كوچه تنگ و باريك

اين ور كوه سفيد پلو، اون ور كوه سفيد پلو، ميون كوه زرد پلو

*********************

آسياب

شمشير و غلاف

دهان

تفنگ

تخم مرغ

نام چند جانور را بنويسيد كه برعكس آنها هم خودشان باشند!

جواب چيستان : شپش، كبك، ساس، گرگ

نام چند جانور را بنويسيد كه برعكس آنها معنا داشته باشد!

جواب چيستان : فيل (ليف)، خر (رخ)، سگ (گس)، شير (ريش)، خرس (سرخ)، خوك (كوخ)، هُدهُد (دَه دَه)، مور (روم)، مار (رام)، اسب (بَسا)، غاز (زاغ)

مخوف ترين گودال عالم كدام است؟

جواب چيستان : مخوف ترين و تاريك ترين گودال عالم، بنام ماريان در اقيانوس آرام قرار دارد كه عمق آن 5/6 ميل (مايل) است بطوريكه اگر بتوانيم كوه اورست را در كف اين گودال قرار دهيم، باز هم به اندازة يك ميل، پايين تر از سطح دريا قرار خواهد گرفت

منوچهر، به خواهر كوچكترش پروين گفت: تو، اگر يك تومان از پول خودت را به من بدهي، پول من دو برابر پول تو خواهد شد! پروين پاسخ داد: اگر تو از پول خودت يك تومان به من بدهي، پولهاي هر دومان مساوي خواهد شد؟ هر يك از آنها در آ‎غاز چند تومان داشتند؟ براي حل اين چيستان، نبايد از قلم و كاغذ استفاده شود!

جواب چيستان : پروين 5 تومان و منوچهر 7 تومان پول داشتند

مردي روزي دوبار از كوچه اي كه در آن ده درخت وجود دارد مي گذرد. اگر او يك ماه تمام از اين كوچه عبور كند، جمعاً چند درخت را در آنجا خواهد ديد؟

جواب چيستان : ده درخت را، زيرا هر روز همان درخت را مي بيند و چيزي از آنها كم يا به آنها اضافه نمي شود لذا هر چند بار از آنجا بگذرد، باز همان درختها را خواهد ديد

خرگوشي دوسال از عمرش را پشت سر مي گذارد، اكنون او چه مي شود؟

جواب چيستان : وارد سه سالگي مي شود

نام كدام پرنده اي است كه اگر برعكسش كنيم، نام پرنده ديگر مي شود؟

جواب چيستان : غاز است كه برعكسش زاغ مي شود

چگونه مي توان بانگاه كردن به پرنده اي كه درحال پرواز است، پي برد كه آن پرنده، حلال گوشت است يا حرام گوشت؟

جواب چيستان : اگر پشت سر هم بال مي زد حلال گوشت است مانند كبوتر، گنجشك و كبك، و اگر چند بال مي زد و با بار كردن بالهايش بر روي هوا سوار مي شد، حرام گوشت است مانند كركس، عقاب و لاشخوار

دو كشور را كه اختلاف نامشان تنها در لفظ «يه» است ، نام ببريد.

جواب چيستان : كشورهاي مزبور نيجر و نيحريه هستند كه اختلاف نامشان تنها در لفظ يه مي باشد

هم نام شهري است، هم زيور پا.

جواب چيستان : خلخال

شخصي با وجودداشتن همسر، همسرِ ديگري اختيار كرد. خدا از كار او خشنود بود، اما محمد و علي و فاطمه، از كار او ناراضي بودند. چطور چنين چيزي ممكن است؟

جواب چيستان : زيرا محمد و علي فرزندان وي و فاطمه نيز همسر وي مي باشد كه هر سه ازكار او ناراضي بودند

هم نام خياباني است درتهران، هم نام بازاري در همان شهر و هم نام پادگاني؟

جواب چيستان : عباس آباد

نام چه شهري است كه سه حرف اولش يكي از حشرات، دو حرف دوم و سومش، نام يكي از پايتختهاي باستاني و چهار حرف آخرش داستان بلند است؟

جواب چيستان : كرمان است كه سه حرف اولش «كِرم»، حرف دوم و سومش «رُم» و چهار حرف آخرش «رُمان» است

نام چه شهري است كه دو حرف اولش كشنده است، حرف دوم و سومش واحد وزن است و سه حرف آخرش نوعي خوراكي است؟

جواب چيستان : سمنان است، كه دو حرف اولش سَم است، حرف دوم و سومش «مَن» واحد وزن است و سه حرف آخرش «نان» نوعي خوراكي است

نام چه شهري است كه چهار حرف اولش نام يك پرنده و چهار حرف آخرش محل كسب و كار است و اگر حروف چهارم و پنجم آنرا برداريم، يكي از كشورهاي آسيايي است؟

جواب چيستان : اردكان است كه چهار حرف اولش «اُردك» نام پرنده اي است؛ چهار حرف آخرش «دكان» محل كسب و كار است و اگر حروف سوم و چهارمش را برداريم، تبديل به «اُردُُن» مي شود كه يكي از كشورهاي آسيايي است